Η παρασίτωση εξ' ορισμού είναι μια παθολογική κατάσταση που προκαλείται από την παρουσία και την ανάπτυξη παρασίτων στον οργανισμό των ζώων. Η λοίμωξη από παράσιτα που εκδηλώνεται με κλινικά συμπτώματα αναφέρεται ως παρασιτική νόσος, ενώ όταν η λοίμωξη είναι ασυμπτωματική αναφέρεται ως λανθάνουσα παρασίτωση. Η λοίμωξη όταν οδηγεί σε παρασιτική νόσο έχει μακροχρόνιες συνέπειες στην ευζωία των κατοικίδιων γενικότερα.
Ας εξετάσουμε τα βασικά στοιχεία σχετικά με την παρασίτωση στους σκύλους. Τα παράσιτα του σκύλου μπορεί να είναι εσωτερικά ή εξωτερικά. Τα εσωτερικά παράσιτα που ζουν μέσα στον οργανισμό του σκύλου ξενιστή, περιλαμβάνουν διάφορα είδη σκωλήκων, όπως τα σκουλήκια (roundworms), τις ταινίες (tapeworms) και τα αγκυλόστομα (hookworms). Τα εξωτερικά παράσιτα που ζουν στο δέρμα, το τρίχωμα αλλά και στο περιβάλλον του σκύλου, περιλαμβάνουν τους ψύλλους, τα τσιμπούρια και τα ακάρεα. Σημαντικό είναι να αναφέρουμε τα κουνούπια και τις σκνίπες, δύο εξωπαράσιτα που ενώ δεν κατοικούν στον σκύλο ξενιστή, με το τσίμπημά τους μπορούν να μεταδώσουν σοβαρά νοσήματα στους αγαπημένους μας φίλους.
Πώς μεταδίδονται τα παράσιτα;
Τα παράσιτα στους σκύλους μπορούν να μεταδοθούν με διάφορους τρόπους, ανάλογα με το είδος του παρασίτου.
Οι κύριοι τρόποι μετάδοσης των εσωτερικών παρασίτων αποτελούν:
1) για τα σκουλήκια (roundworms)
- Κατανάλωση μολυσμένης τροφής ή νερού: Ο σκύλος μπορεί να καταπιεί αυγά σκουληκιών από μολυσμένο έδαφος, φαγητό ή νερό.
- Μεταφορά από την μητέρα στα κουτάβια: Πρόδρομες μορφές των παρασίτων αυτών μπορούν να περάσουν από την μητέρα στα κουτάβια μέσω του πλακούντα ή του γάλακτος.
2) για τις ταινίες (tapeworms)
- Κατανάλωση μολυσμένων ψύλλων: Ο σκύλος μπορεί να καταπιεί ψύλλους που φέρουν προνύμφες ταινιών.
- Κατανάλωση μολυσμένου, μη εξυγιασμένου κρέατος: Μολυσμένο κρέας ή θηράματα που φέρουν τις προνύμφες μπορούν να μεταδώσουν την ταινία στον σκύλο.
3) για τα αγκυλόστομα (hookworms)
- Διείσδυση στο δέρμα: Οι προνύμφες μπορούν να διεισδύσουν στο δέρμα του σκύλου από το έδαφος.
- Κατανάλωση μολυσμένων υλικών: Ο σκύλος μπορεί να καταπιεί προνύμφες από μολυσμένο έδαφος, φαγητό ή νερό.
Οι κύριοι τρόποι μετάδοσης των εξωτερικών παρασίτων αποτελούν:
1) για τους ψύλλους
- Άμεση επαφή: Οι ψύλλοι μπορούν να μεταπηδήσουν από ένα μολυσμένο ζώο ή από το περιβάλλον στον σκύλο.
- Μολυσμένο περιβάλλον: Αυγά και προνύμφες ψύλλων μπορεί να βρίσκονται σε χαλιά, έπιπλα ή υπαίθριους χώρους.
2) για τα τσιμπούρια
- Άμεση επαφή με βλάστηση: Τα μολυσμένα τσιμπούρια συχνά καραδοκούν σε ψηλά χόρτα ή θάμνους και προσκολλώνται στον σκύλο όταν αυτός περνάει. Με το τσίμπημά τους, τα τσιμπούρια μπορούν να μεταδώσουν την σοβαρή λοιμώδη ασθένεια Ερλιχίωση, καθώς μεταφέρουν το βακτήριο ονόματι Ehrlichia στο αίμα του σκύλου.
3) για τα ακάρεα
- Άμεση επαφή με μολυσμένο ζώο ή περιβάλλον: Τα ακάρεα μπορούν να μεταφερθούν από ζώο σε ζώο ή από μολυσμένα κλινοσκεπάσματα και επιφάνειες.
4) για τα κουνούπια
- Τσιμπήματα: Τα μολυσμένα κουνούπια μπορούν να μεταδώσουν την διροφιλαρίωση (το καρδιακό σκουλήκι) όταν τσιμπούν τον σκύλο, μια σοβαρή και συχνά θανατηφόρα ασθένεια. Η μόλυνση πραγματοποιείται όταν το κουνούπι που τσιμπάει τον σκύλο μεταφέρει τις προνύμφες του παρασίτου στην κυκλοφορία του αίματος.
5) για τις σκνίπες
- Τσιμπήματα: Οι μολυσμένες με το παράσιτο σκνίπες μπορούν να μεταδώσουν την Λεϊσμανίαση όταν τσιμπούν τον σκύλο, μια άλλη σοβαρή λοιμώδης ασθένεια που επηρεάζει συστηματικά τα όργανα και το ανοσοποιητικό σύστημα του σκύλου. Η μόλυνση γίνεται με τον ίδιο τρόπο, μέσω του τσιμπήματος της σκνίπας.
Ποια είναι τα πιο συχνά συμπτώματα μόλυνσης;
Τα συμπτώματα διαφέρουν και είναι ανάλογα με την ένταση της λοίμωξης και τον τύπο του παράσιτου. Μπορεί να είναι ήπια στην αρχή, αλλά σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να εκδηλωθούν σε πιο σοβαρά και χρήζουν ιδιαίτερης προσοχής.
Κάποια από τα σημάδια παρασίτωσης στον σκύλο σας μπορεί να είναι:
Για τα εσωτερικά παράσιτα: Εμετός, μη φυσιολογικές κενώσεις (με εμφανή σκουλήκια, ασυνήθιστα «ασπράκια», αίμα ή βλέννη, πολτώδεις ή διαρροϊκές κενώσεις), ενόχληση στην περιοχή του πρωκτού (τρίβεται στο πάτωμα ή γλείφει την περιοχή έντονα), καχεξία, απώλεια σωματικού βάρους, τυμπανισμός, βήχας, δυσκολία στην άσκηση, κατάπτωση.
Για τα εξωτερικά παράσιτα: Έντονος κνησμός, ερυθρότητα ή ερεθισμός του δέρματος, θάμπωμα ή απώλεια τριχώματος, ορατά παράσιτα στο τρίχωμα.
Πρόληψη και Προστασία
Αντιπαρασιτικά φάρμακα
Υπάρχουν διάφορα φάρμακα που προστατεύουν τον σκύλο σας από τα παράσιτα που προαναφέραμε. Αυτά μπορεί να είναι χάπια, σπρέι, κολάρα ή αμπούλες που εφαρμόζονται στο δέρμα.
Εντομοαπωθητικά
Μπορείτε να χρησιμοποιείτε εντομοαπωθητικά προϊόντα που είναι ασφαλή για τα ζώα στον χώρο όπου ζει ο σκύλος σας αλλά και ψεκάζοντάς τον εφόσον το προϊόν το επιτρέπει.
Περιβάλλον
Κρατήστε τον χώρο γύρω από το σπίτι σας καθαρό από στάσιμα νερά, όπου τα κουνούπια μπορούν να αναπαραχθούν.
Σύστημα προστασίας
Χρησιμοποιήστε σίτες στα παράθυρα και τις πόρτες για να αποτρέψετε την είσοδο εντόμων και ιδιαίτερα της σκνίπας μέσα στο σπίτι.
Τα αντιπαρασιτικά φάρμακα είναι το «Α» και το «Ω» σχετικά με την πρόληψη και την προστασία και καλό είναι να εφαρμόζονται συνδυαστικά. Είναι σημαντικό να συμβουλεύεστε πάντα τον θεράποντα κτηνίατρο για να καταλήγετε μαζί στην πιο κατάλληλη μέθοδο με βάση τα χαρακτηριστικά και το περιβάλλον διαβίωσης του τετράποδου φίλου σας.